Nijpende tekorten aan technisch personeel

De technische sector in Nederland blijft last hebben van een groot tekort aan technisch personeel. Volgens ruwe schattingen van het UWV staan er in totaal meer dan 80.000 vacatures uit voor technische beroepen. De grote vraag naar technisch vakbekwame werknemers en naar ICT-personeel nu al een bedreiging voor de groei van de welvaart, die stagneert omdat werkgevers projecten moeten laten liggen. Waar komt dit landelijke probleem eigenlijk vandaan? En in welke hoek moeten we oplossingen voor het technisch personeelstekort zoeken?

Waar komt het tekort vandaan?

Het tekort aan technisch personeel bestaat al een aantal jaar. De oorzaken van dit tekort voor een gedeelte dan ook duidelijk terug te voeren op de kredietcrisis, die rond 2008 begon. Door die crisis nam de hoeveelheid werk in de technische sector drastisch af.

Maar nu de bankencrisis voorbij is, lijkt het erop dat het probleem aanhoudt. Er is dus nog meer aan de hand. Toenemende digitalisering van de samenleving maakt veel technische beroepen complexer, waardoor er steeds meer vraag is naar hoogopgeleide werknemers. Langdurige focus op een diensteneconomie, en niet op technische beroepen, heeft ervoor gezorgd dat het imago van de technische beroepen minder hip en aantrekkelijk geworden is. Jongeren doen liever een managementopleiding dan een opleiding tot een technisch beroep.

Wat merken we van het tekort in de technische sector?

Dat er minder mensen werkzaam zijn in de technische sector, is geen abstract probleem – het is merkbaar voor technische bedrijven, maar voor iedereen in Nederland. Op het moment dat er te weinig vakmensen zijn, stijgen de prijzen en wordt het moeilijker om opdrachten uit te laten voeren.

Op de lange termijn kunnen de problemen zich gaan opstapelen. Bedrijven laten geld liggen, er wordt minder nieuwbouw gepleegd en de economie groeit minder snel. De effecten van een tekort in één sector werken uiteindelijk door in problemen op allerlei maatschappelijke vlakken. Veel experts voorspellen dat de concurrentiepositie van Nederland in het geding kan komen als het tekort aan personeel lang aanhoudt – en een oplossing voor het probleem lijkt niet binnen handbereik.

Op zoek naar een oplossing

Dat kan bijvoorbeeld door betere voorlichting over baankansen, maar ook door opleidingen te verbeteren zodat die beter aansluiten op het bedrijfsleven, en eventueel zelfs door subsidie uit te trekken om het studeren in deze richtingen aantrekkelijker te maken.

Bedrijven kunnen ook veel doen om hun personeelstekort op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan het aantrekken van meer zij-instromers: werknemers die niet de juiste opleiding hebben, maar die met een interne opleiding toch aan de slag kunnen. Om dat mogelijk te maken, zullen bedrijven ook na meer na moeten gaan denken over manieren om banen aantrekkelijker te maken, en over manieren om de invulling van de baanfunctie aan te passen aan de wensen van mogelijke werknemers.

Een andere voor de hand liggende oplossing is om in het buitenland op zoek te gaan naar technisch personeelstekort. Het tekort dat in Nederland voor problemen zorgt, is niet mondiaal: in veel andere landen binnen en buiten Europa zijn voldoende werknemers opgeleid voor werk in de technisch sector. Bedrijven kunnen zelf, of via uitzendbureaus zoals PS24, die zich specialiseren in buitenlandse werknemers, werknemers naar Nederland toe laten komen. Over de grens op zoek naar bekwame en opgeleide mensen kan een goede oplossing bieden voor het technisch personeelstekort, dat bij ons zo nijpend is, hoewel het op de lange termijn geen oplossing is voor het probleem. Projecten waarbij vluchtelingen worden opgeleid en aan het werk worden gezet, zijn dat wel: op die manier kunnen nieuwe inwoners van Nederland bijdragen aan een oplossing voor dit probleem.